Tăng sắc tố da là gì? Làm thế nào để có một làn da đều màu?

Tăng sắc tố da (Hyperpigmentation) là một thuật ngữ chung được dùng để xác định các tình trạng da phổ biến, bao gồm: tăng sắc tố sau viêm (PIH), nám và đốm nắng – trong đó các mảng da trở nên sẫm màu hơn so với vùng xung quanh.

Sạm da là do dư thừa Melanin – sắc tố tự nhiên quyết định màu da, tóc và mắt – xuất hiện trên mặt, tay và các bộ phận khác của cơ thể thường xuyên tiếp xúc với ánh nắng mặt trời.

Melanin giúp cơ thể chống lại tác động xấu từ môi trường bên ngoài ảnh hưởng đến cơ thể. Tuy nhiên, vì xuất hiện quá nhiều nên chúng thường gây ra các mảng đen, sạm trên da như: nám, tàn nhang, đồi mồi, dày sừng, da dầu….

Vậy nguyên nhân do đâu khiến Melanin lại tăng nhiều như vậy?

–  Tác động của ánh sáng mặt trời, khi da tiếp xúc với tia UVA-UVB.

–  Chăm sóc da tổn thương do mụn không đúng cách, dẫn tới thâm,...

–  Sự thay đổi hoocmon, như mang thai, khi sử dụng thuốc tránh thai trong thời gian dài, hay các liệu pháp thay đổi hoocmon (HRT).

–  Thường xuyên thức khuya, hay bị áp lực và căng thẳng cũng làm cho sắc tố Melanin xuất hiện nhiều.

–  Chế độ ăn uống không hợp lí, thiếu khoa học.

–  Sử dụng mỹ phẩm làm trắng cấp tốc, không rõ nguồn gốc khiến da yếu, mỏng và dễ bắt nắng.

–  Làm việc trong môi trường độc hại, thường xuyên tiếp xúc với các loại hóa chất, khói bụi, môi trường quá nóng hay ẩm thấp.

–  Yếu tố di truyền tác động.

Vậy để cải thiện làn da chúng ta cần giảm thiểu sự tổng hợp Melanin.

Tuy nhiên, trước khi tìm cách giảm thiểu hay ngăn chặn việc tổng hợp quá mức Melanin, ta cần hiểu tình trạng da hiện tại của mình, đây là bước rất quan trọng. Bởi khi làn da của bạn đang bị mụn, điều quan trọng lúc này không phải là làm sáng da, mà là điều trị mụn khoa học và hợp lý.

Để có một làn da đều màu

Chăm sóc da với các sản phẩm chứa các thành phần sau:

–  Vitamin C: được sử dụng như một phương thức điều trị trong việc giảm sắc tố, nó có thể sử dụng tại chỗ, hoặc qua tiêm tĩnh mạch. Tuy nhiên, Vitamin C là một hợp chất không ổn định, do đó, bạn nên chọn các sản phẩm chứa Vitamin C được sử dụng kết hợp với Vitamin E, Ferulic Acid, chiết suất đậu nành hay cam thảo để có hiệu quả tốt nhất.

–  Chiết suất đậu nành (Soy Complex): Các axit béo trong đậu nành ức chế sự hình thành sắc tố. Bên cạnh đó, đậu nành đã được chứng minh là hiệu quả và an toàn.

–  Chiết xuất cam thảo (Licorice root extract): cải thiện tình trạng tăng sắc tố da bằng cách phân tán Melanin, ức chế sinh tổng hợp Melanin. Glabridin là thành phần chính của chiết xuất cam thảo. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng Glabridin ngăn ngừa sắc tố gây ra bởi tia cực tím UVB và có tác dụng chống viêm.

– Các acid dùng tại chỗ: BHA/AHA, Acid Azelic. BHA/AHA có khả năng tẩy da chết nhẹ nhàng, làm thông thoáng lỗ chân lông, giúp ngăn ngừa mụn và làm sáng bề mặt da.

–  Tranexamic Acid (TXA), gần đây đã được sử dụng như một liệu pháp bôi ngoài da nhằm mục đích giảm sắc tố ở vùng da bị nám. Trong một nghiên cứu lâm sàng kéo dài 12 tuần, việc kết hợp 3% TXA, 1% Axit Kojic và 5% Niacinamide đã được đánh giá về hiệu quả điều trị nám da, PIH và tăng sắc tố da.

–  Arbutin là một trong những chất làm sáng da và khử sắc tố được kê đơn rộng rãi nhất trên toàn thế giới. Nên chọn các sản phẩm có nồng độ từ 2-5%.

–  Hydroquinone: được coi là tiêu chuẩn vàng để điều trị tăng sắc tố. Nó thường được sử dụng ở nồng độ 2-4%. Nồng độ cao hơn có hiệu quả nhưng có thể gây kích ứng. Nó có thể được kết hợp một cách an toàn với Retinoids và Steroid. Tuy nhiên, việc sử dụng Hydroquinone cần sự theo dõi của bác sĩ.

–  Niaciamine: can thiệp vào sự tương tác giữa tế bào sừng và tế bào hắc tố, do đó ức chế sự hình thành hắc tố. Các thử nghiệm lâm sàng cho thấy việc sử dụng Niacinamide 2% làm giảm đáng kể việc tăng sắc tố và tăng độ sáng cho da sau 4 tuần điều trị.

– Retinoids và liệu pháp kết hợp Retinoid: Retinoids, là dẫn xuất của Vitamin A, được sử dụng để điều trị các rối loạn sắc tố khác nhau như nám và tăng sắc tố sau viêm. Retinoids cũng có thể cản trở sự chuyển giao sắc tố đến các tế bào sừng và đẩy nhanh quá trình mất sắc tố bằng cách làm cho lớp biểu bì bị bong tróc nhanh hơn. Sử dụng Retinoids trong thời gian dài làm giảm hàm lượng Melanin.

–  Kem chống nắng phổ rộng: là nền tảng của liệu pháp điều trị tăng sắc tố. Tất cả các chuyên gia đều đồng ý rằng kem chống nắng phổ rộng là công cụ quan trọng nhất trong việc ngăn ngừa sự phát triển của tăng sắc tố ở nám và đốm nắng.

Adalia Duong