Lễ tảo mộ – một phong tục đẹp đẽ trong tôi những ngày tết đến.

    “Hôm nay chập chờn như ánh nắng

     Đột nhiên đẹp hơn biết bao lần

     Gió mang tình yêu phấp phới

     Tết đến đây thật rồi”

                                                                                    (Trích bài hát: Tết đến thật rồi)

     Vậy là một mùa tết nữa lại đến, cuộc sống về cuối năm cũng trở nên tất bật, hối hả hơn. Hôm nay tan học, tôi lang thang một mình lượn lên phố Hàng Mã. Nhanh quá, mới hôm qua, hôm kia đang ngập tràn không khí của Giáng sinh ấy thế mà qua hôm nay thôi còn phố này đã nhanh chóng “thay áo mới” rực rỡ sắc đỏ đón tết Nguyên đán 2023 rồi. Nhìn mọi cảnh vật xung quanh, lòng tôi không khỏi bồi hồi về những ngày tết đang đến gần. Tết trong mỗi chúng ta đều sẽ mang những ý nghĩa khác nhau. Có thể đó là những ngày nghỉ ngơi sau một năm bận rộn vất vả với những bộn bề công việc, học tập. Có thể đó là dịp để trở về đoàn tụ của những người con xa gia đình, xa quê hương. Có thể là những chuyến du lịch, những phong bao lì xì, những món ăn ngon đậm vị tết. Hay cũng có thể là sự cô đơn, mệt mỏi,… Còn với tôi thì tết trong tôi là…

    Khi còn nhỏ, như mọi đứa trẻ khác tôi thích tết vì được mặc đẹp, được ăn toàn bánh kẹo ngon, được đi chơi, được lì xì, bao nhiêu là thứ hay ho. Nhưng khi lớn lên, có lẽ điều làm tôi thấy được cái tết trở nên ý nghĩa hơn bao giờ hết đó là vào những ngày cuối năm, người người sẽ cùng nhau đi làm lễ Tảo mộ cho Gia tiên nhà mình. Đây là một phong tục rất thiêng liêng và ấm áp của người Việt chúng ta, đối với mọi người dịp Tảo mộ cuối năm chính là dịp để con cháu được giãi bày tâm sự, được báo cáo với ông bà, tổ tiên về những gì đã xảy ra, những gì đã đạt được trong suốt một năm qua. Trong những ngày này, những khu mộ sẽ trở nên đông đúc và nhộn nhịp. Khi đi Tảo mộ, cha mẹ hay ông bà thường sẽ dẫn theo con cháu, trước là để hướng dẫn cho con cháu biết những ngôi mộ của gia tiên, sau là để tập cho con cháu sự kính trọng tổ tiên qua tục tảo mộ. Theo đó, sau khi dọn mộ xong, những cụ lớn tuổi thường ngồi lại phân tích mối quan hệ họ hàng, tên, tuổi của người nằm dưới mộ để con cháu tường tận về nguồn cội ông bà, tổ tiên. Việc tảo mộ cuối năm có ý nghĩa rất quan trọng, là dịp để ông bà, cha mẹ, con cháu gặp gỡ cũng như để tạ ơn thần linh, thổ địa khu vực có mộ phần.

     Cứ mỗi dịp tết đến, cứ tầm vào ngày 28 - 29 tháng chạp âm lịch, hai chị em tôi sẽ theo chân bố đi ra phần mộ của gia đình để dọn dẹp, thắp hương cho ông bà, tổ tiên. Lần nào cũng thế, ba bố con vừa dọn dẹp, bố tôi không ngừng nhắc nhở chị em tôi rằng: “Bố luôn dắc con đi theo để các con nhìn thấy được những điều bố và mọi người đang làm. Để sau này khi bố mẹ không còn nữa, các con sẽ là người thay thế lo toan và làm những công việc này. Các con luôn phải biết ơn, thờ kính tổ tiên qua tục tảo mộ này”. Tục tảo mộ với quan niệm tưởng chừng đơn sơ mà lại vô cùng sâu sắc, rằng ngôi nhà của mình vào những ngày tết sẽ được dọn dẹp, trang hoàng đẹp đẽ thì ngôi nhà của ông bà, ca mẹ cũng cần được quét dọn sạch sẽ để đón xuân về. Bởi vậy, sau khi thực hiện công việc thiêng liêng này, tôi luôn cảm thấy thanh thản và ấm lòng. Tảo mộ ở quê mỗi dịp tết đến đã trở thành truyền thống tốt đẹp của dân tộc ta. Nó đã thể hiện của tình cảm “Uống nước nhớ nguồn”. Tục ngữ có câu: “Cây có gốc mới nở cành xanh ngọn, nước có nguồn mới bể rộng sông sâu” là vậy. Cũng chính vì thế, việc tảo mộ càng chứng tỏ ý nghĩa sâu xa của câu ca dao:

    “Con người có tổ, có tông

     Như cây có cội, như sông có nguồn”

     Tiết trời cuối năm đầu xuân nhưng vẫn se lạnh, không gian ấy thường gợi lên một nỗi buồn man mác trong tâm hồn con người. Ở một nơi xa, một người con xa quê hương vì nhiều lí do không thể trở về, thắp nén nhang cho người thân trước mộ. Chứng kiến cảnh mọi gia đình đi tảo mộ, lòng người nhất định sẽ không khỏi bồi hồi, nhớ thương, muốn trở về với gia đình. Nhưng tổ tiên nơi suối vàng cũng đầy lòng vị tha, hiểu lòng con cháu, nhận nén tâm hương trong lòng người đang sống.

      Tết của tôi trở nên ý nghĩa hơn là như thế đấy. Là một cô bé sinh ra và lớn lên trong giai đoạn Đất nước rất phát triển và hiện đại nhưng trong tôi vẫn luôn trân trọng, luôn tự hào về những phong tục có từ lâu đời vẫn luôn được duy trì của dân tộc và đó chính là tục Tảo mộ ngày tết. Tôi trân trọng khoảnh khắc khi nhìn thấy mọi người tay cầm quốc, cầm xẻng để đắp lại nấm mồ cho đầy đặn, rẫy hết cỏ dại và những cây hoang mọc trùm lên mộ cũng như tránh không để cho các loài động vật hoang dã như rắn, chuột đào hang, làm tổ mà theo suy nghĩ của họ là có thể phạm tới linh hồn người đã khuất. Tôi trân trọng cả khoảnh khắc, những đứa trẻ cũng giống như tôi được theo chân ông bà, cha mẹ đi Tảo mộ và được dạy cho biết, cho hiểu về phong tục thiêng liêng này. Và tôi cũng rất bồi hồi khi nhìn thấy những ngôi mộ vô chủ, không có người thăm viếng. Có những người có lòng nhân đức không khỏi mủi lòng thương cắm một nén nhang, đốt nắm vàng mã cho những phần mộ này. Lễ tảo mộ ngày tết là một nét đẹp của văn hóa người Việt và là niềm tin vào việc ông bà, tổ tiên phù hộ cho con cháu gặp thật nhiều may mắn, bình an trong một năm mới tiếp theo.

       Mỗi người sẽ có cho mình một cái tết thật đẹp, thật ý nghĩa. Còn bạn thì sao, tết ​​có ý nghĩa với bạn như thế nào?